2016! De start van een nieuw jaar. Ik ben bijna 3 maanden in Sierra Leone en moet toch echt eens mijn belevenissen gaan opschrijven. Het weer is omgeslagen. Na het regenseizoen is er nu een droge warmte. Vandaag is het bewolkt, zelfs regenachtig en er is veel wind uit de Sahara woestijn (‘de harmattan’). Het is slechts 25 graden; heerlijk! Ik heb mijn korte broek en hempie verruild voor een ¾ broek met t-shirt én vestje….wat wil je nog meer? De mensen hier in Salone denken er duidelijk anders over… verstopt in hun warme winterjas en wintermuts lopen ze over straat. “kun jij me meenemen naar Nederland, het land waar ‘van Persie’ woont, daar wil ik zijn het lijkt me zo mooi” Ik zal ze nog maar niets vertellen over ons koude klimaat. Laat staan alle andere contrasten en cultuurverschillen.

Vandaag (7.45uur) de dag begonnen in ons ‘Kings’ kantoor in het Connaught Hospital in Freetown. Collega Paddy maakt ‘verse koffie’ als ik het kantoor binnen kom. Is dat niet een geweldige start van de dag? …toch voel ik me leeg... Afgelopen zaterdag is Richard weer vetrokken naar Nederland, ik voel me alleen en heb moeite om de draad weer op te pakken. …Ik focus op mijn werk. Dat is mijn strategie voor nu.


Voordat we huisbezoekjes gaan doen zal ik een brief schrijven voor een cliënt, gericht aan zijn school. Deze cliënt is sinds september 2015 bij ons in behandeling, een eerste psychose na kortdurend drugsgebruik ‘Djamba’ oftewel het ons bekende ‘Wiet’. Zonder enige medische informatie te verschaffen schrijf ik een brief aan de directeur van zijn school dat hij naar medisch inzicht voldoende is hersteld om weer naar school te gaan, maar dat balans houden tussen inspanning en rust voor hem belangrijk blijft. Natuurlijk verzeker ik het schoolhoofd dat ‘Jennifer’, onze lokale Mental Health Nurse van Connaught hem zal blijven behandelen en monitoren. Medisch gezien is hij in staat om weer naar school te gaan, wat voor hem een grote uitdaging zal zijn na een eerste psychotische episode vol met visuele en auditieve hallucinaties. De Olanzapine en veel psycho-educatie aan hem en aan zijn familie heeft ‘m gestabiliseerd. 16 jaar jong is de cliënt waar we het over hebben…. Nog lange tijd te gaan. De Olanzapine waar ik hem op ingesteld heb is afkomstig van een Nederlandse donatie, nauwelijks hier verkrijgbaar dus zal kunnen opraken, een lastige uitdaging waar we de komende tijd ons hoofd over zullen breken!


Jennifer is gearriveerd (9.50uur). We gaan op tournee. Met een auto en chauffeur van Kings gaan we op pad, hoe we deze reiskosten duurzaam gaan maken is nog een uitdaging. Het salaris van Jennifer ($120 per maand) is nog wat te weinig om de kosten voor huisbezoek uit eigen zak te betalen. Zeker is dat deze cliënt voorlopig nog niet in staat is om naar ons kantoortje in Connaught te komen.

We lopen door een smalle, donkere gang en dan een wenteltrap naar beneden. We zien een 23-jarige psychotische jongeman, zijn ogen wijdgeopend, vol agitatie en craving naar drugs. Wonend in een klein huisje in een sloppenwijk ergens in Freetown, doch met zijn rechterbeen vast aan een ketting die weer verbonden is aan de tralies bij het raam. Na de dreiging dat de politie hem zou meenemen het afgelopen weekend, heeft zijn moeder hem aan een ketting vastgebonden. De keuze was haar zoon vastbinden of hem naar de gevangenis van Freetown laten vervoeren….. ga er maar aan staan, wat zou je doen als moeder? In 2009 is hij al eens 1 jaar opgenomen geweest in ‘City of rest’ met een bak aan anti-psychotische injecties en de daaropvolgende EPS verschijnselen. In 2013 belandde hij in het Sierra Leone Psychiatric Hospital en kreeg hij voor de zekerheid een drie dubbele dosis injecties met Flufenazine, Haldol en Chlorpromazine, welke van deze middelen gunstig werkte of welke van deze middelen zijn ernstige bijwerkingen veroorzaakten weten we niet, zeker is we dat we nu een nieuwe start hebben.

Hij hoopt dat ik British ben maar als ik Nederland noem verandert zijn blik naar agitatie, even ben ik blij dat hij met zijn been aan ketting zit en ik doe een stap achteruit tot ik buiten zijn reikwijdte ben. Hij heeft al eens een Nederlander ontmoet en die spoot hem vol met Flufenazine, daar kreeg hij die bijwerkingen van, zij deugde niet, hij wilde haar vermoorden, mij ook als ik hem kwaad kom doen. Hij vraagt of ik haar ken. Ik heb haar naam wel eens gehoord, maar ken haar niet persoonlijk. Ik gooi het over een ander boeg; “Do you like football?’ Natuurlijk, Manchester United is zijn favoriete ploeg. “Ken je van Persie”, vraag ik. Wat een mazzel dat is zijn favoriete speler. Opgelucht vertel ik dat Van Persie mijn landgenoot is, Pffff…. het ijs is gebroken. En wat een geluk; ‘Robben en Kuyt’ kent hij ook, ik ben binnen. Dat hij Van Gaal een Amerikaan noemt laten we maar even zo...


We starten voorzichtig met een lage dosering Haldol, morgen komen we weer langs om de effecten en de bijwerkingen te monitoren. We komen uit op een ‘tit voor tat’; ik koop hem een pakkie sigaretten (die zijn familie uit veiligheidsoverwegingen zal beheren) en hij neemt dagelijks zijn medicatie. Hij besluit onze ontmoeting met een geïmproviseerde over mij, Manchester United en Van Persie, compleet met gangsta moves en handbewegingen.

Zijn moeder bedankt ons duizend maal. Ze is op. “It’s so embarrassing, yesterday he was breaking the glass of the bedroom window and shouting this abusive language. Nobody will accept it. The police will come and take him.” Na bijna 7 jaar ellende met psychotische en agressieve episoden is ze ten einde raad. Ze weet niet meer wat te doen. Ja, het is een schending van de mensenrechten om je eigen zoon in huis vast te binden aan een ketting. Ja, ik voel me machteloos in dit ethische dilemma. En tegelijk... als zij dit niet doet is er geen adequate behandeling mogelijk, hij zal drugs gebruiken verder psychotisch decompenseren en agressief afgevoerd worden naar de gevangenis, zonder medische behandeling… en dan??? Morgen weer een dag!